Ze styczniowego raportu World Economic Forum wynika, że zmiany technologiczne należą do trzech najważniejszych sił napędowych, które będą wpływać na kierunek i strukturę globalnego rynku pracy do 2030 roku. W sektorze inżynierii i budownictwa również zachodzą przełomowe zmiany – cyfryzacja procesów projektowych i wykonawczych, wprowadzenie nowych materiałów oraz innowacyjnych technik budowy radykalnie zmieniają oczekiwania wobec przyszłych specjalistów. Nic dziwnego, że studenci mogą czuć się zagubieni i zastanawiać się, czy ich obecne kompetencje wystarczą, aby sprostać wymaganiom pracodawców. Co zatem warto dziś umieć i jakie kompetencje rozwijać, aby świadomie przygotować się do pracy w tej szybko zmieniającej się branży?
Choć rozwój technologii nieustannie zmienia oblicze inżynierii i budownictwa, niektóre obszary wiedzy od zawsze stanowią jej trwałe oparcie i wyznaczają kierunek technicznego myślenia. Chodzi tu nie tylko o matematykę – często nazywaną królową nauk – lecz także o fizykę i mechanikę. Matematyka umożliwia modelowanie złożonych zjawisk – od rozkładu naprężeń, przez analizę przepływu ciepła, aż po statystyczne prognozowanie awaryjności materiałów. Fizyka dostarcza zasad niezbędnych przy obliczaniu sił działających na mosty, projektowaniu instalacji energetycznych czy analizie zachowania materiałów pod wpływem temperatury i obciążeń dynamicznych. Z kolei mechanika – łącząca wiedzę z obu tych dziedzin – zajmuje się między innymi analizą wytrzymałości kluczowych elementów konstrukcyjnych, badaniem stabilności budynków oraz dynamiką systemów mechanicznych.
Bez znajomości tych zagadnień trudno efektywnie korzystać z metody elementów skończonych (MES), tworzyć modele komputerowe przepływu płynów czy poprawnie odczytywać rezultaty analiz konstrukcyjnych. Dlatego studenci kierunków technicznych powinni traktować te przedmioty nie jako żmudną teorię oderwaną od praktyki, lecz jako nieodzowne narzędzie do rozwiązywania konkretnych, inżynierskich problemów.
Rozumienie właściwości materiałów oraz technologii wykonawstwa odgrywa istotną rolę w codziennej praktyce inżynierskiej. Aby sprostać zapotrzebowaniu na materiały o większej trwałości, mniejszym wpływie na środowisko i lepszej efektywności kosztowej, inżynierowie powinni biegle poruszać się zarówno w świecie tradycyjnych surowców, jak beton czy stal, jak i nowatorskich rozwiązań materiałowych, w tym kompozytów i materiałów reagujących na zmienne warunki otoczenia. Umiejętność trafnej oceny i opisu właściwości danego materiału – w kontekście jego produkcji, zachowania w czasie, potencjalnych ulepszeń i dopasowania do konkretnego projektu – jest niezwykle ceniona.
Umiejętność czytania oraz tworzenia dokumentacji technicznej stanowi uniwersalny środek porozumiewania się w świecie inżynierii i budownictwa. Sprawna interpretacja rysunków, modeli i specyfikacji pozwala nie tylko zrozumieć założenia projektowe, lecz także zawczasu wychwycić ewentualne trudności. Z kolei precyzyjna dokumentacja własnych rozwiązań ułatwia skuteczne przekazywanie pomysłów i dbałość o jakość realizacji. Choć klasyczne rysunki 2D stopniowo ustępują miejsca modelom BIM, zasada przejrzystego i jasnego przekazu informacji pozostaje wciąż aktualna. Współczesne projektowanie wymaga więc znajomości zarówno klasycznych technik, jak i obsługi zaawansowanych narzędzi CAD oraz pracy w zintegrowanych środowiskach BIM.
Rewolucja cyfrowa nie omija sektora inżynieryjnego i budowlanego, wprowadzając narzędzia, które radykalnie zmieniają sposób planowania, projektowania, realizacji i zarządzania projektami. Adaptacja do tych zmian i opanowanie nowych technologii staje się warunkiem koniecznym do utrzymania konkurencyjności na rynku pracy. Technologie te nie tylko automatyzują wiele dotychczas czasochłonnych zadań, ale również otwierają zupełnie nowe możliwości w zakresie optymalizacji, współpracy i analizy danych.
Choć pełna automatyzacja procesów budowlanych jest jeszcze odległą perspektywą, już dziś obserwujemy rosnące zainteresowanie zastosowaniem robotów do wykonywania powtarzalnych, monotonnych lub niebezpiecznych zadań. Przykładem mogą być roboty murarskie, maszyny do tynkowania, spawania czy malowania, a także zautomatyzowane systemy do prefabrykacji elementów konstrukcyjnych.
Ogromny potencjał drzemie również w wykorzystaniu bezzałogowych statków powietrznych, czyli dronów. Są one coraz powszechniej stosowane do inspekcji trudno dostępnych miejsc, monitorowania postępu prac, tworzenia precyzyjnych map terenu i modeli 3D, a nawet do transportu niewielkich ładunków. Dane zbierane przez drony, połączone z oprogramowaniem analitycznym, dostarczają cennych informacji wspierających zarządzanie projektem i kontrolę jakości. Znajomość podstaw programowania robotów, obsługi dronów oraz interpretacji danych z sensorów będzie stanowiła istotny atut na rynku pracy, zwłaszcza w firmach dążących do innowacji i optymalizacji swoich działań operacyjnych.
Współczesne projekty inżynieryjne i budowlane generują olbrzymie ilości danych pochodzących nie tylko ze wspomnianych już dronów, ale również modeli BIM czy czujników zamontowanych na maszynach i w konstrukcjach. Umiejętność efektywnego gromadzenia, przetwarzania i analizowania tych zbiorów danych, określanych mianem big data, staje się niezwykle cenna. Technologie sztucznej inteligencji – w szczególności algorytmy uczenia maszynowego – umożliwiają identyfikację ukrytych zależności, prognozowanie zjawisk oraz wspieranie procesów decyzyjnych opartych na analizie danych.
Inżynierowie posiadający kompetencje w zakresie analizy danych, programowania (np. w Pythonie) oraz obsługi narzędzi do wizualizacji informacji będą mogli przekształcać surowe dane w strategiczne informacje, przyczyniając się do zwiększenia rentowności projektów i efektywniejszego zarządzania zasobami.
Internet Rzeczy (IoT) to sieć połączonych obiektów fizycznych – maszyn, urządzeń, sensorów – zdolnych do gromadzenia i wymiany danych. W budownictwie technologia ta umożliwia monitorowanie procesów w czasie rzeczywistym oraz inteligentne zarządzanie zasobami.
Gdzie konkretnie znajduje zastosowanie?
Studia to doskonały moment na świadome kształtowanie zestawu umiejętności, które zaprocentują na początku drogi zawodowej. Pracodawcy coraz częściej zwracają uwagę nie tylko na tytuł czy dyplom, lecz także na praktyczne kompetencje, gotowość do działania i zdolność do podejmowania wyzwań. Dlatego zamiast ograniczać się do roli pasywnego słuchacza podczas zajęć, warto aktywnie korzystać z możliwości, jakie oferują uczelnie, a także angażować się w działania poza nią.
Wybierając specjalizację i przedmioty fakultatywne, warto kierować się nie tylko osobistymi zainteresowaniami, lecz także świadomością kierunków rozwoju branży i aktualnych potrzeb rynku. Zajęcia związane z technologią BIM, zrównoważonym budownictwem, analizą danych czy zarządzaniem projektami stanowią inwestycję w przyszłość – rozwijają umiejętności cenione przez pracodawców i często przesądzają o przewadze konkurencyjnej absolwenta. Znajomość tych obszarów zwiększa mobilność zawodową, ułatwia pracę w międzynarodowym środowisku i otwiera drogę do udziału w ambitnych, interdyscyplinarnych projektach.
Świetnym dopełnieniem indywidualnej ścieżki kształcenia może być zaangażowanie w działalność kół naukowych, które pozwalają testować zdobytą wiedzę w praktyce. Praca przy projektach badawczych czy inżynierskich rozwija samodzielność, inicjatywę oraz umiejętność działania w zespole – cechy wysoko cenione przez pracodawców.
Poza formalnym programem studiów, istnieje szeroka gama dodatkowych szkoleń, które mogą znacząco podnieść kwalifikacje przyszłego inżyniera czy specjalisty budowlanego. Szczególnie wartościowe w oczach pracodawcy mogą okazać się uprawnienia do obsługi podestów ruchomych przejezdnych (takich jak zwyżki nożycowe), a także wózków jezdniowych specjalizowanych. Ukończenie kursu i zdanie egzaminu przed komisją Urzędu Dozoru Technicznego (UDT) nie tylko potwierdza umiejętność bezpiecznej obsługi sprzętu, ale także poszerza wiedzę z zakresu BHP, ułatwia współpracę z ekipą wykonawczą i pozwala lepiej zrozumieć realia placu budowy.
Studenci mogą obniżyć cenę kursu na zwyżki UDT, korzystając z dostępnych programów współfinansowania, przykładowo ze środków unijnych, urzędów pracy czy specjalnych programów dla studentów. Forma kursu jest zazwyczaj elastyczna – szkolenia trwają krótko i można je odbyć chociażby w weekendy lub w trakcie przerw semestralnych.
Jakie jeszcze kursy warto rozważyć?
Teoretyczna wiedza zdobyta na studiach oraz umiejętności nabyte podczas kursów nabierają pełnej wartości dopiero w konfrontacji z rzeczywistymi wyzwaniami zawodowymi. Dlatego tak ważne jest jak najwcześniejsze zdobywanie praktycznego doświadczenia poprzez udział w praktykach studenckich, stażach oraz podejmowanie pracy dorywczej związanej z kierunkiem kształcenia.
Praktyki, często obowiązkowe w programie studiów, dają pierwszą możliwość przyjrzenia się pracy w firmie budowlanej, biurze projektowym czy instytucji związanej z branżą. Warto jednak nie ograniczać się do minimum i aktywnie poszukiwać możliwości odbycia dodatkowych, bardziej rozbudowanych staży, które pozwolą na głębsze zaangażowanie w realizowane projekty i przejęcie większej odpowiedzialności. Praca dorywcza, nawet na stanowiskach pomocniczych, może dostarczyć cennego doświadczenia, zrozumienia procesów zachodzących na budowie czy w biurze, a także pozwolić na rozwinięcie umiejętności praktycznych. Każde takie doświadczenie to nie tylko wpis do CV, ale przede wszystkim okazja do nauki od doświadczonych profesjonalistów, zrozumienia specyfiki branży, poznania niepisanych zasad i kultury pracy.
Przygotowanie do pracy w branży inżynieryjnej i budowlanej wymaga wszechstronnego rozwoju. Rynek pracy coraz wyraźniej sygnalizuje zapotrzebowanie na specjalistów, którzy nie tylko legitymują się solidną wiedzą teoretyczną i opanowanymi tradycyjnymi umiejętnościami technicznymi, ale również biegle poruszają się w świecie nowych technologii cyfrowych oraz posiadają rozwinięte kompetencje miękkie. Połączenie tych trzech obszarów – klasycznej inżynierii, cyfrowej biegłości i umiejętności interpersonalnych – wsparte praktycznym doświadczeniem, staje się receptą na sukces zawodowy.
Źródła:
Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny
Źródło: Whitepress
English
